CBD Psikoaktif mi? Doğru Bilinen Yanlışlar
Kenevirle ilgili en çok kafa karıştıran konulardan biri CBD’nin psikoaktif olup olmadığıdır. İnternette sıkça “CBD de sarhoş eder” veya “CBD = esrar” gibi yanlış bilgilere rastlanır. Oysa CBD, kenevirin en önemli bileşenlerinden biri olsa da THC’den tamamen farklı özelliklere sahiptir. Bu yazıda, CBD hakkındaki en yaygın yanlışları bilimsel verilerle ele alıyoruz.
1. CBD Nedir?
-
Tam adı: Kannabidiol
-
Kaynak: Kenevir bitkisinin çiçek ve yapraklarından elde edilir.
-
Etki mekanizması: CBD, beyindeki CB1 reseptörlerine zayıf bağlanır; esas etkilerini serotonin ve adenosin reseptörleri üzerinden gösterir1.
-
Psikoaktiflik: THC’nin aksine zihin değiştirici “sarhoşluk” etkisi oluşturmaz.
2. Yanlış Bilgi: “CBD de Sarhoş Eder”
-
Gerçek: CBD psikoaktif değildir. Yani kişinin algısını, hafızasını veya bilinç durumunu değiştirmez.
-
Dünya Sağlık Örgütü (2018) raporu: CBD bağımlılık yapmaz, kötüye kullanım potansiyeli yoktur2.
-
Deneyim: CBD kullanan kişilerde genellikle “rahatlama”, “daha iyi uyku” veya “ağrı azalması” bildirilir; fakat sarhoşluk veya uyuşturucu etkisi yaşanmaz.
3. CBD’nin Sağlık Alanındaki Kullanımları
-
Epilepsi: FDA tarafından onaylanan Epidiolex, çocuklarda dirençli epilepsi tedavisinde kullanılan ilk CBD bazlı ilaçtır3.
-
Anksiyete ve Stres: Klinik araştırmalar, CBD’nin anksiyete semptomlarını azaltabileceğini göstermektedir.
-
Uyku Düzeni: Hafif uyku destekleyici etkiler bildirilmiştir.
-
Ağrı ve İltihap: CBD’nin antiinflamatuvar özellikleri kronik ağrı ve romatizmal hastalıklarda araştırılmaktadır.
4. CBD ile THC Arasındaki Farklar
| Özellik | CBD | THC |
|---|---|---|
| Psikoaktif etki | Yok | Var (sarhoşluk, zihin değişikliği) |
| Yasal durum | Birçok ülkede medikal/kozmetik serbest | Çoğu ülkede yasaklı veya sınırlı |
| Kullanım alanı | Epilepsi, anksiyete, uyku, iltihap | Ağrı, bulantı, iştah artışı |
| Yan etkiler | Hafif yorgunluk, iştah değişikliği | Anksiyete, hafıza sorunları, psikoza eğilim |
5. CBD Hakkında Diğer Yanlış Algılar
-
“CBD bağımlılık yapar.” → Yanlış. WHO raporuna göre bağımlılık potansiyeli yoktur.
-
“CBD yağının içinde THC de vardır.” → Yanlış. Kaliteli üretim ve analiz sertifikalı ürünlerde THC oranı %0,2’nin altındadır.
-
“CBD herkes için aynı etkiyi gösterir.” → Yanlış. Doz, kullanım şekli ve bireysel metabolizma farklılıkları nedeniyle etkiler kişiden kişiye değişebilir.
Sonuç
CBD, kenevirin en çok araştırılan bileşenlerinden biridir, ancak psikoaktif değildir. Onu THC’den ayıran en temel özellik, “sarhoşluk” etkisi oluşturmamasıdır. Yanlış bilinen bu bilgi, CBD’nin gıda, sağlık ve kozmetik alanlarında yanlış değerlendirilmesine yol açmaktadır.
Hazırlayan: Prof. Dr. Aliye ARAS