Bileşenlerinin Geleceği: Farmasötik Potansiyel

1. CBD Dışı Kannabinoidler

a) CBG (Cannabigerol)

• “Ana kannabinoid” olarak bilinir; CBD ve THC’nin öncül molekülüdür.

• Araştırma alanları:

  • Antibakteriyel (özellikle MRSA üzerinde etkili olduğu bulunmuştur¹)

  • Glokom (göz içi basıncı azaltıcı potansiyel)

  • İltihaplı bağırsak hastalıkları

• Gelecek: Antibiyotik direncine karşı yeni nesil tedavilerde umut vaat ediyor.

b) CBC (Cannabichromene)

• Psikoaktif değildir.

• Araştırma alanları:

  • Antiinflamatuvar ve ağrı kesici etki

  • Nöron gelişimini destekleyici özellik (nörogenez)

• Gelecek: Sinir sistemi hastalıklarında destekleyici tedavi olarak değerlendirilebilir.

c) CBN (Cannabinol)

• THC’nin oksidasyonu sonucu ortaya çıkar.

• Araştırma alanları:

  • Uyku destekleyici etki

  • İştah artırıcı özellik

• Gelecek: Doğal uyku düzenleyici olarak “bitkisel melatonin alternatifi” araştırılmaktadır.

2. Terpenlerin Farmasötik Rolü

• Myrcene: Sedatif ve kas gevşetici etkileriyle uyku bozukluklarında potansiyel.

• Limonene: Antidepresan benzeri ve bağışıklık sistemini destekleyici özellikler.

• Caryophyllene: CB2 reseptörlerine bağlanan tek terpen; antiinflamatuvar ilaç adayları arasında.

• Gelecek: Terpenler, ilaçlarda hem fonksiyonel madde hem de yardımcı bileşen (adjuvan) olarak kullanılabilir.

3. Farmasötik Araştırmalarda Yeni Ufuklar

• Kanser tedavisi: CBD ve CBG’nin tümör baskılayıcı potansiyeli laboratuvar ortamında test ediliyor.

• Nörodejeneratif hastalıklar: Alzheimer, Parkinson ve MS gibi hastalıkların tedavisinde ECS’yi hedef alan ilaç geliştirme çalışmaları sürüyor.

• Psikiyatrik hastalıklar: PTSD, depresyon ve anksiyete tedavisinde kombine kannabinoid ve terpen formülasyonları araştırılıyor.

• Kişiselleştirilmiş tıp: Farklı hasta grupları için özel “fitokannabinoid profilleri” geliştirilebilir.

4. Türkiye İçin Stratejik Önemi

• Ar-Ge Potansiyeli: Üniversiteler ve teknoparklarda Cannabis bazlı yeni moleküller üzerine çalışmalar yapılmalı.

• Farmasötik Sanayi: Türkiye, biyoteknoloji ve ilaç sektöründe kenevir türevlerini geliştiren bölgesel merkez olabilir.

• İhracat: Yüksek katma değerli farmasötik ürünler, Türkiye’nin dış ticaretinde stratejik katkı sağlayabilir.

Sonuç

Kenevir (Cannabis), yalnızca THC ve CBD’den ibaret değildir. CBG, CBC, CBN gibi yeni nesil bileşikler ve terpenler, geleceğin farmasötik araştırmalarında kilit rol oynayacaktır. Bu bileşikler, antibakteriyel ilaçlardan nörolojik tedavilere kadar geniş bir yelpazede umut vaat etmektedir. Türkiye, doğru strateji ve Ar-Ge yatırımlarıyla bu alanda küresel rekabette güçlü bir aktör haline gelebilir.

Kaynakça

• Russo, E. B. (2011). Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoid-terpenoid entourage effects. British Journal of Pharmacology, 163(7).

• Small, E. (2017). Cannabis: A Complete Guide. CRC Press.

• Andre, C. M., Hausman, J. F., & Guerriero, G. (2016). Cannabis sativa: The plant of the thousand and one molecules. Frontiers in Plant Science, 7.

Hazırlayan: Prof. Dr. Aliye ARAS