Kenevir Türleri: Endüstriyel – Medikal – Hint Keneviri

Kenevir denildiğinde çoğu insanın aklına tek bir bitki gelir. Oysa kenevirin farklı türleri ve varyeteleri vardır ve bunlar kullanım amacına göre tamamen farklı özellikler taşır. Endüstride kullanılan kenevirle, tıbbi araştırmalarda kullanılan veya “esrar” olarak bilinen varyeteler aynı değildir. Bu ayrımı bilmek, yanlış algıları düzeltmek için kritik öneme sahiptir.

1. Endüstriyel Kenevir

• Tanım: Lif, tohum ve yağ elde etmek için yetiştirilen kenevir türleridir.

• THC oranı: %0,2–0,3’ün altındadır (uluslararası mevzuat gereği). Psikoaktif etki göstermez.

• Kullanım alanları:

  • Tekstil (lif, ip, kumaş)

  • Kağıt ve ambalaj üretimi

  • Biyoplastik ve biyokompozit malzemeler

  • Kenevir tohumu ve proteini (gıda, yem)

  • Kenevir tohumu yağı (gıda ve kozmetik)

• Türkiye’de durum: Tarım ve Orman Bakanlığı izniyle 19 ilde ekim yapılabilmektedir.

2. Medikal Kenevir

• Tanım: Yüksek CBD içeren, düşük veya dengeli THC barındıran kenevir varyeteleri.

• Amaç: Tedavi edici potansiyeli yüksek olan CBD ve diğer kannabinoidlerin elde edilmesi.

• Kullanım alanları:

  • Epilepsi tedavisi (CBD bazlı ilaçlar, örn. Epidiolex)

  • Ağrı yönetimi

  • Anksiyete ve uyku bozuklukları

  • İltihaplı hastalıklar

• Yasal statü: Çoğu ülkede yalnızca doktor reçetesiyle ve kontrollü kullanımda serbesttir. Türkiye’de tıbbi kenevir üretimi sınırlı, araştırma amaçlıdır.

3. Hint Keneviri (Marijuana)

• Tanım: Yüksek THC içeriğiyle bilinen kenevir türü; genellikle keyif verici amaçlarla kullanılır.

• THC oranı: %5–25 arasında değişebilir, bazı modern varyetelerde %30’a kadar çıkabilmektedir.

• Psikoaktif etki: “Sarhoşluk” ve zihin değiştirici etkilerden sorumludur.

• Kullanım alanları:

  • Keyif amaçlı kullanım (rekreasyonel)

  • Bazı ülkelerde medikal kullanım (yüksek THC bazlı ilaçlar)

• Yasal statü: Çoğu ülkede yasaklıdır. Bazı ülkelerde (Kanada, Uruguay, ABD’nin bazı eyaletleri) kontrollü olarak serbesttir. Türkiye’de yasaktır.

4. Kenevir Türlerini Ayıran Kriterler

5. Neden Bu Ayrımı Bilmek Önemli?

• Yanlış algı: “Her kenevir uyuşturucudur.”

• Gerçek: Endüstriyel kenevirde psikoaktif etki yoktur, tamamen farklı amaçlarla kullanılır.

• Sonuç: Doğru bilgi, kenevir tarımının tarımsal ve endüstriyel kalkınmadaki rolünü anlamak açısından kritik öneme sahiptir.

Sonuç

Kenevir, tek bir bitki türünden ibaret değildir. Endüstriyel kenevir, tarım ve sanayi için stratejik bir hammadde sunarken; medikal kenevir, sağlık alanında umut verici tedavilere kapı aralamaktadır. Hint keneviri ise yüksek THC içeriği nedeniyle keyif verici kullanımda öne çıkmaktadır.

Hazırlayan: Prof. Dr. Aliye ARAS